Znaczenie terminu “lewica” w polityce jest dość jasne. Używa się go w odniesieniu do koalicji postępowych, liberalnych i socjalistycznych partii politycznych, ruchów i ideologii. W tym wpisie przyjrzymy się lewicy w ujęciu historycznym, od jej początków do wpływu na współczesną politykę. To szeroki i zróżnicowany ruch składający się z różnych ideologii politycznych. Ogólnie rzecz biorąc, jest kojarzona z postępową, liberalną i socjalistyczną polityką. Ideologie te mają wspólny cel promowania sprawiedliwości społecznej i równości ekonomicznej. Jest również często kojarzona z innymi sprawami, takimi jak ekologizm, feminizm, prawa LGBTQ i prawa mniejszości. Ma długą i bogatą historię, obejmującą wieki i kontynenty. Jest główną siłą w polityce od czasów Rewolucji Francuskiej, kiedy to rewolucyjny rząd przyjął kilka lewicowych strategii. W XIX i XX wieku odegrała znaczącą rolę w rozwoju demokracji i postępie praw obywatelskich. Jest często dzielona na dwie główne gałęzie: socjaldemokratów i komunistów. Socjaldemokraci opowiadają się za bardziej reformatorskim podejściem, podczas gdy komuniści dążą do bardziej radykalnej transformacji społeczeństwa. Pomimo różnic, te dwie gałęzie często mają wspólne cele i założenia.

Początki lewicy

Ma swoje korzenie w Oświeceniu, okresie intelektualnego i politycznego przewrotu w Europie. Filozofowie tacy jak Jean-Jacques Rousseau i Immanuel Kant argumentowali za równością wszystkich ludzi, niezależnie od klasy czy płci. W tym okresie pojawiła się idea „republiki cnoty”, która opowiadała się za społeczeństwem opartym na sprawiedliwości i równości. Rewolucja Francuska z 1789 roku jest często postrzegana jako narodziny lewicy. W tym okresie rząd rewolucyjny przyjął kilka lewicowych strategii, w tym Deklarację Praw Człowieka i Obywatela. Dokument ten deklarował równość wszystkich obywateli wobec prawa i zapisał prawo do wolności słowa i wyznania. Miała również swoje korzenie w rewolucji przemysłowej, podczas której powstała klasa robotnicza. W Europie zaczęły powstawać ruchy socjalistyczne i komunistyczne, wzywające do redystrybucji bogactwa i zakończenia wyzysku klasowego. Ruchy te nabrały rozpędu pod koniec XIX wieku, a ich wpływ jest odczuwalny do dziś.

Ideologiczny rozwój lewicy

Przeszła szereg zmian ideologicznych na przestrzeni lat. W XIX wieku skupiała się na walce klas i redystrybucji bogactwa. Na początku XX wieku, punkt ciężkości przesunął się na sprawiedliwość społeczną i ochronę praw pracowniczych. W połowie XX wieku przyjęła idee demokracji i praw człowieka. Ideologia ta została wyartykułowana w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, która została przyjęta przez ONZ w 1948 roku. Dokument ten deklarował prawa wszystkich ludzi, niezależnie od rasy, płci czy religii. Pod koniec XX wieku zaczęła przyjmować bardziej globalną perspektywę. Obejmowało to popieranie praw uciskanych narodów na całym świecie, jak również ochronę środowiska. Ta globalna perspektywa jest do dziś jej siłą napędową.

Główni przywódcy partyjni lewicy

W całej historii była prowadzona przez wiele wpływowych postaci. W XIX wieku Karol Marks był główną postacią ruchu socjalistycznego. Opowiadał się za zniesieniem własności prywatnej i ustanowieniem bezklasowego społeczeństwa. Na początku XX wieku Władimir Lenin był główną postacią ruchu komunistycznego. Opowiadał się za ustanowieniem państwa jednopartyjnego i stworzeniem „dyktatury proletariatu”. Inne ważne postacie to Antonio Gramsci, Rosa Luxemburg i Leon Trocki. Wszystkie te osoby opowiadały się za bardziej radykalnym podejściem do polityki i starały się podważyć status quo.

Lewicowa polityka w XX wieku

W XX wieku stawała się coraz bardziej wpływowa w polityce. W Europie była główną siłą w rozwoju demokracji i postępie praw obywatelskich. W Stanach Zjednoczonych była główną siłą w ruchu praw obywatelskich i walce o równość rasową. W połowie XX wieku zaczęła przyjmować idee internacjonalizmu i solidarności. Doprowadziło to do powstania organizacji międzynarodowych, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych i Unia Europejska. Ten internacjonalizm ma duży wpływ na lewicę w XXI wieku. Pod koniec XX wieku zaczęła przyjmować idee sprawiedliwości społecznej i ochrony środowiska. Spowodowało to przyjęcie wielu postępowych polityk, takich jak ustanowienie powszechnej opieki zdrowotnej i przyjęcie przepisów dotyczących ochrony środowiska.

Polityka lewicowa w XXI w.

W XXI wieku stała się coraz bardziej wpływowa w polityce. W Europie jest główną siłą w rozwoju postępowej polityki. W Stanach Zjednoczonych była główną siłą w walce o sprawiedliwość społeczną i ochronę środowiska. W ostatnich latach przyjęła ideę „polityki intersekcjonalnej”, która stara się odnieść do wielorakich opresji, z jakimi borykają się grupy marginalizowane. Doprowadziło to do powstania wielu postępowych ruchów, w tym ruchu Black Lives Matter i ruchu Me Too. Przyjęła również ideę „demokracji bezpośredniej”, która stara się zapewnić obywatelom bardziej bezpośrednią kontrolę nad decyzjami ich rządu. Doprowadziło to do przyjęcia inicjatyw takich jak inicjatywy wyborcze i referenda w wielu krajach.

Wpływ lewicy na politykę krajową

Miała w ostatnich latach duży wpływ na politykę krajową. W Stanach Zjednoczonych była główną siłą w walce o progresywne polityki, takie jak Affordable Care Act, rozszerzenie sieci bezpieczeństwa socjalnego i ochrona środowiska. W Europie była główną siłą w walce o sprawiedliwość społeczną i równość ekonomiczną. Doprowadziło to do przyjęcia wielu postępowych polityk, takich jak ustanowienie powszechnej opieki zdrowotnej i przyjęcie regulacji dotyczących środowiska. Miała również wpływ na scenę globalną. Była główną siłą w opowiadaniu się za prawami uciskanych narodów na całym świecie, a także za ochroną środowiska.

Propozycje polityki lewicowej

Zaproponowała w ostatnich latach szereg postępowych polityk. Obejmują one ustanowienie powszechnej opieki zdrowotnej, przyjęcie regulacji środowiskowych, rozszerzenie sieci bezpieczeństwa socjalnego, ochronę praw pracowniczych, promocję równości rasowej i płciowej oraz walkę ze zmianami klimatycznymi. Zaproponowała również szereg polityk gospodarczych, takich jak wprowadzenie płacy wystarczającej na życie, ustanowienie powszechnego dochodu podstawowego, promowanie równości gospodarczej oraz regulację dużych przedsiębiorstw. Opowiedziała się również za szeregiem polityk społecznych, takich jak legalizacja małżeństw osób tej samej płci, dekryminalizacja niektórych narkotyków, promocja praw osób LGBTQ, ochrona praw mniejszości.

Lewica i reprezentacja polityczna

Była również główną siłą w walce o reprezentację polityczną. W Stanach Zjednoczonych lewica była główną siłą w walce o wybór postępowych kandydatów, takich jak Alexandria Ocasio-Cortez i Bernie Sanders. W Europie była główną siłą w walce o proporcjonalną reprezentację i wybór lewicowych deputowanych. Doprowadziło to do wyboru wielu lewicowych rządów w takich krajach jak Hiszpania, Portugalia czy Grecja. Była również główną siłą w walce o prawa wyborcze. W Stanach Zjednoczonych lewica była główną siłą w walce o rozszerzenie praw wyborczych na grupy marginalizowane, takie jak ludzie kolorowi i młodzi ludzie. 

Podsumowując, lewica ma długą i bogatą historię. Była główną siłą w polityce od czasów Rewolucji Francuskiej i miała duży wpływ na rozwój demokracji i postęp praw obywatelskich. Jest zróżnicowanym ruchem składającym się z różnych ideologii politycznych i jest główną siłą w walce o sprawiedliwość społeczną i równość ekonomiczną.